Zakaz kazirodztwa na ziemiach polskich w okresie zaborów
Kodeks karzący Królestwa Polskiego z roku 1818 w art. 445 ustanawiał za czyn wypełniający znamiona w nim opisane, a zatem za obcowanie cielesne między krewnymi w linii prostej, przy czym nie było istotne czy pochodzili oni z prawego, czy też z nieprawego łoża, karę zamknięcia w domu aresztu publicznego od roku do lat 3. W art. 446 penalizowano, natomiast nierząd między braćmi i siostrami rodzonymi lub przyrodnimi oraz nierząd z małżonkiem jednego z rodziców, dzieci lub rodzeństwa, nakładając sankcję zamknięcia w domu aresztu publicznego od 3 miesięcy do roku oraz dodatkowo fakultatywne orzeczenie zakazu przebywania w określonym miejscu.61
Kodeks kar głównych i poprawczych z roku 1848 za kazirodztwo w linii prostej nakładał karę zesłania na Syberię, i tamże osadzenia w wieży na 10 lat, a następnie oddanie do klasztoru, gdzie skazaniec przez całe życie miał wykonywać prace ciężkie z pokutą kościelną. Za incestum w linii bocznej i między powinowatymi do drugiego stopnia groziło zesłanie na Syberię, 5 lat wieży lub 1 rok osadzenia w klasztorze w zależności od stopnia powinowactwa lub pokrewieństwa.62
W obu tych kodeksach ratio legis poenali była przede wszystkim ochrona dobra prawnego jakie stanowiła rodzina.63
Następnie do dnia 31 sierpnia 1932 roku na ziemiach polskich obowiązywały trzy kodeksy państw zaborczych. Były to zatem, ustawa karna austriacka z roku 1852, kodeks karny niemiecki z roku 1871, oraz kodeks karny rosyjski z roku 1903.
Ustawodawca austriacki dokonał rozdziału zachowań kazirodczych, statuując jako przestępstwo (Blutschande)64 czyn polegający na spółkowaniu między krewnymi zagrożony na mocy § 131 karą więzienia od 6 miesięcy do 1 roku oraz jako wykroczenie zachowanie polegające na dopuszczeniu się jakiegokolwiek czynu lubieżnego między rodzeństwem, z małżonkami rodziców, dzieci lub rodzeństwa, przewidując w § 501 karę aresztu w wymiarze od 1 do 3 miesięcy. Ponadto w charakterze dodatkowej dolegliwości, jak i środka prewencyjnego nakładano na właściwe organy władzy obowiązek dopilnowania, aby sprawcy byli po odbyciu kary izolowani od siebie, co miało zapobiec dalszemu utrzymywaniu między nimi stosunków kazirodczych.65
Niemiecki kodeks karny przewidywał natomiast w § 173 karę ciężkiego więzienia do lat pięciu dla wstępnych dopuszczających się kazirodztwa w linii prostej oraz do dwóch lat dla zstępnych. Sankcją za kazirodztwo między powinowatymi i rodzeństwem była kara dwóch lat więzienia. Obok kary więzienia sąd fakultatywnie orzekał utratę obywatelskich praw honorowych. Odpowiedzialności karnej nie podlegali krewni i powinowaci w linii zstępnej, jeżeli w chwili popełnienia czynu zabronionego nie ukończyli 18 lat.66
Kodeks rosyjski przewidywał incestum w dwóch postaciach. W art. 518 jako obcowanie płciowe między krewnymi w linii prostej i w art. 519 jako obcowanie między krewnymi w linii bocznej do drugiego stopnia albo z powinowatymi. Odpowiedzialności karnej nie ponosiła osoba, która nie ukończyła lat 14. Za naruszenie normy zawartej w art. 518 wstępnemu groziła kara ciężkiego więzienia od roku do lat czterech, a zstępnemu więzienie od roku do lat sześciu. Wstępni w linii bocznej podlegali karze więzienia od roku do lat trzech. Karalne było również usiłowanie.67
Zgodnie z przytoczonymi przez J. Warylewskiego poglądami W. Makowskiego, ratio legis poenali kazirodztwa w kodeksie rosyjskim z roku 1903 stanowiła ochrona interesu publicznego wyrażająca się w należytej sprawności gatunku. Zatem obustronna zgoda sprawców nie miała żadnego znaczenia dla karalności popełnionego przez nich czynu. Jednakże, gdy przestępstwo kazirodztwa popełnione było na skutek wyliczonych przez autora środków pogwałcenia wolności osobistej m.in. seksualnego wykorzystania nieletniego lub osoby niepoczytalnej, stanowiło to okoliczność kwalifikującą.68
komentarze
skomentowano: 2020-08-21 23:10:02 przez: Ireneusz
Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.