Zakaz kazirodztwa w czasach Średniowiecza i epoce nowożytnej
Instytucje Justyniana zakazywały w sposób wyraźny zawierania związków małżeńskich z krewnymi w linii prostej bez ograniczeń, ten sam zakaz dotyczył osób związanych stosunkiem przysposobienia i nie tracił swej mocy również po rozwiązaniu tego stosunku. Zakaz obowiązywał także w linii bocznej oraz powinowatych.46
Nie stanowiło to jednakże przeszkody dla Herakliusza, będącego władcą Bizancjum w latach 610-641 naszej ery, w zawarciu małżeństwa ze swoją siostrzenicą Martyną i zalegalizowaniu w ten sposób długotrwałego związku kazirodczego, którego owocem było ponoć dziesięcioro dzieci.47 Nie pomogły gwałtowne protesty kleru z patriarchą Sergiuszem na czele, choć niewątpliwie osiągnął on satysfakcję moralną, gdyż niektóre z dzieci Herakliusza uchodziły za upośledzone umysłowo lub fizycznie, w czym to upatrywano przekleństwa za sprzeciwienie się woli duchownych.48
Dowodu na występowanie kazirodztwa w Bizancjum dostarcza także Agatiasz, historyk żyjący w VI wieku naszej ery, który twierdził, iż fenomen kazirodztwa jest szeroko rozpowszechniony w granicach cesarstwa. Podawał on, iż bracia mieli bezwstydne stosunki ze swymi siostrami, ojcowie ze swymi córkami, jak również zdarzały się zasługujące na najwyższe potępienie stosunki synów z matkami.49
Prawo kanoniczne początkowo restrykcyjnie obejmowało zakazem kazirodztwa krewnych i powinowatych do siódmego stopnia computatio canonica, jednakże z uwagi na komplikacje, jakie rodziła ta norma, zwłaszcza przy zawieraniu małżeństw przez członków rodów monarszych ówczesnej Europy, zakaz ograniczono na Soborze Laterańskim w roku 1215 do czwartego stopnia komputacji kanonicznej.50
Incestus dotyczył również czynu nierządnego między osobami związanymi pokrewieństwem duchowym (cognatio spirytualis). Czyn taki według prawa kanonicznego zagrożony był trwającą osiem lat pokutą i uważano go za znacznie poważniejszy od cudzołóstwa.51
W prawie Longobardów kazirodztwo między bliskimi krewnymi karane było śmiercią, między zaś dalszymi i powinowatymi relegacją. Jednocześnie praktykowano obyczaj tzw. snochactwa, czyli współżycia teścia z żoną syna, który nie osiągnął jeszcze wieku dojrzałego.52
Również w prawie frankońskim wysokość kary uzależniona była od stopnia pokrewieństwa osób dopuszczających się kazirodztwa. Kazirodca był karany „na gardle” bądź skazywano go na wygnanie połączone z konfiskatą majątku.53
Szeroko zakreśloną karalność czynów o charakterze kazirodczym przewidywała Constitutio Criminalis Carolina, rozciągając zakaz na stosunki z pasierbicą, pasierbem, macochą i dziećmi przybranymi.54 Za tym aktem prawnym karalność kazirodztwa przejęły późniejsze kodyfikacje europejskie, a mianowicie Terezjana, Leopoldina i Józefina.55
Również francuskie i angielskie prawo karne w okresie od XV do XVII w. przewidywało odpowiedzialność karną za kazirodztwo.56
W okresie od XVI do XVIII w. polskie prawo ziemskie nie przewidywało sankcji za stosunki kazirodcze. Orzekając kary za incestum najczęściej odwoływano się do prawa saskiego. Gdy stosunku kazirodczego dopuścili się przedstawiciele stanu szlacheckiego, karano ich śmiercią poprzez ścięcie, łoże zaś, na którym miał miejsce czyn nierządny palono57.W prawie miejskim za kazirodztwo w linii prostej groziła kara śmierci, w linii bocznej i między powinowatymi chłosta lub wygnanie.58 W praktyce wiejskiej natomiast, gdzie kazirodztwo obejmowało krewnych w linii prostej, bocznej oraz powinowatych, mimo grożącej za ten czyn kary śmierci najczęściej orzekano fustygację i pokutę kościelną.59
Pod koniec wieku XVIII zauważalna staje się tendencja łagodzenia kar, coraz częściej odchodzono od kary śmierci na rzecz chłosty i kary więzienia.60
komentarze
Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.