Postacie zjawiskowe występku kazirodztwa
Znamieniem czasownikowym przestępstwa kazirodztwa jest zwrot „dopuszcza się”, co zdaniem O. Górniok, nadaje temu przestępstwu charakter tzw. własnoręcznego sprawstwa.247 Mamy tu zatem do czynienia ze sprawstwem pojedynczym, które w przypadku art. 201 k.k. może być realizowane zarówno w formie stadialnej dokonania, jak i usiłowania.248 Jak już wspomniano przygotowanie do przestępstwa kazirodztwa nie jest karalne.
Moim zdaniem, w przypadku przestępstwa kazirodztwa nie budzi wątpliwości możliwość popełnienia tego przestępstwa w formie współsprawstwa, wspólnie i w porozumieniu z intraneusem. Nietrudno przecież wyobrazić sobie sytuację, gdy np.: dwóch braci, przy zachowaniu przesłanek współsprawstwa, a zatem działając wspólnie i w porozumieniu, dopuszcza się w stosunku do ich rodzonej siostry „obcowania płciowego”. Oczywiście, gdyby w sytuacji takiej nie występował element subiektywny współsprawstwa, w postaci porozumienia mielibyśmy do czynienia ze sprawstwem równoległym.
Kontrowersyjną kwestią pozostaje natomiast możliwość popełnienia występku kazirodztwa przez extraneusa. Jak już zostało wspomniane kazirodztwo jest przestępstwem indywidualnym, a zatem współsprawstwo przy jego popełnieniu rozpatrywane jest na zasadzie art. 21 § 2 k.k. Zawarte w przytoczonym przepisie sformułowanie „wpływa chociażby na wyższą karalność” należy rozumieć w dwojaki sposób. Mianowicie, przy przestępstwach indywidualnych niewłaściwych typu kwalifikowanego okoliczność osobista sprawcy stanowiąca znamię czynu zabronionego, do której odnosi się analizowane sformułowanie wpływa na wyższą karalność, a przy przestępstwach indywidualnych właściwych, do których należy kazirodztwo, powoduje karalność w ogóle. A zatem extraneus, do którego odnosi się sformułowanie „współdziałający” zawarte w rozpatrywanym przepisie, poniesie odpowiedzialność za przestępstwo kazirodztwa, oczywiście gdy o okoliczności osobistej sprawcy wiedział, chociaż sam, z uwagi na brak relewantnego dla bytu występku opisanego w art. 201 k.k. stosunku pokrewieństwa czy też przysposobienia, nie może popełnić tego przestępstwa.249
J. Warylewski wyraża wątpliwość, podobnie zresztą jak i inni przedstawiciele doktryny prawa karnego, co do słuszności takiego rozwiązania, uznając, iż rozwiązanie to powoduje nadmierne i nieuzasadnione rozszerzenie penalizacji kazirodztwa. Autor potwierdza ponadto przedstawioną już tezę, iż możliwość takiej wykładni art. 21 § 2 k.k. istnieje z uwagi na użyte w tym przepisie słowo „współdziałający” odnoszące się nie tylko do podżegacza i pomocnika.250
O. Górniok nie wyklucza udziału w przestępstwie kazirodztwa w formach zjawiskowych pomocnictwa czy podżegania.251 J. Warylewski, zgodnie z przedstawioną argumentacją dotyczącą wykładni art. 21 § 2 k.k., uznaje, iż podżeganie i pomocnictwo są możliwe nie tylko ze strony intraneusa, ale także extraneusa.252
Moim zdaniem przedstawiona wykładnia art. 21 § 2 k.k. budzi nie tylko kontrowersje związane z nadmiernym rozszerzeniem penalizacji kazirodztwa, ale także pogłębia zakłopotanie związane z wątpliwym ratio legis poenali analizowanego występku. O ile bowiem w przypadku kazirodztwa popełnianego przez osoby pełnoletnie za ich obopólną zgodą, abstrahując od jego niekonsensualnych postaci, czy też kazirodztwa popełnionego na małoletnim poniżej lat 15, gdzie przedmiotem ochrony będą odpowiednio wolność seksualna albo nienaruszalność seksualna małoletniego, można za powód penalizacji ostatecznie uznać ochronę obyczajności, to w zakresie odpowiedzialności karnej extraneusa za popełnienie tego występku w jakiejkolwiek postaci zjawiskowej, nie znajduję żadnego dobra prawnego zasługującego na ochronę ze strony prawa karnego.
komentarze
Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.